Tài chính cá nhân luôn là bài toán khó giải, đặc biệt khi bạn cần vốn nhanh để giải quyết các vấn đề cấp bách. Trong vô vàn hình thức vay vốn trên thị trường hiện nay thì vay tư nhân luôn là một phương án phổ biến được nhiều người lựa chọn. Vậy thì vay tư nhân là gì mà lại được ưa chuộng đến vậy? Cùng Alphaloan tìm hiểu rõ về loại hình vay vốn này qua bài viết dưới đây nhé!
1. Vay tư nhân là gì?
Vay tư nhân là tên gọi chung cho các hình thức vay tiền từ cá nhân hoặc tổ chức tài chính không thuộc hệ thống ngân hàng. Đây thường là lựa chọn phù hợp với những người cần vốn gấp nhưng lại không muốn hoặc không đủ điều kiện vay từ ngân hàng. Ở Việt Nam, hình thức vay tư nhân phát triển cực kì mạnh mẽ do nhu cầu vay vốn nhỏ lẻ, với thủ tục đơn giản nhanh chóng của người dân là rất lớn.
Vì không phải chịu nhiều quy định và sự giám sát chặt chẽ như các ngân hàng nên chính sách của các bên cung cấp dịch vụ vay tư nhân cũng linh hoạt hơn, điều này tạo ra cả cơ hội và rủi ro cho người vay vốn.
2. Những hình thức vay tư nhân phổ biến
Vay tư nhân tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau, mỗi đều loại có đặc điểm và mức độ rủi ro riêng:
- Vay từ bạn bè người thân: Là hình thức vay cá nhân phổ biến và được coi là an toàn nhất. Việc cho vay thường xuất phát từ mối quan hệ tin tưởng lẫn nhau, gần như không có chi phí phát sinh hoặc chỉ có lãi suất cực kì thấp.
- Vay qua các nền tảng trực tuyến: Là xu hướng thịnh hành trong những năm gần đây, có thể đáp ứng nhu cầu vay vốn đa dạng của người dùng một cách nhanh chóng nhưng lại tồn tại nhiều rủi ro về bảo mật thông tin và lừa đảo. Ví dụ: Tnex, Cathay United Bank.
- Vay từ các công ty tài chính tư nhân: Bao gồm các công ty cung cấp dịch cầm đồ, vay tiêu dùng, vay mua hàng trả góp và các dịch vụ tín dụng khác. Những tổ chức này thường có thủ tục đơn giản hơn nhiều so với ngân hàng nhưng lãi suất lại cao hơn đáng kể. Ví dụ: Fe Credit, Mcredit, F88.
- Vay tín dụng đen: Hay còn được gọi là vay nóng hoặc vay nặng lãi, đây là hình thức có rủi ro cao nhất. Mặc dù vay nóng có thể giải quyết nhanh chóng vấn đề tài chính trước mắt, nhưng người vay cũng sẽ phải đối mặt với mức lãi suất cắt cổ và các biện pháp đòi nợ phiền toái và nguy hiểm.
3. Ưu và nhược điểm khi vay tư nhân
3.1. Ưu điểm
- Xử lý khoản vay nhanh chóng: Đây là ưu điểm được đánh giá cao nhất của vay tư nhân. Nếu vay ngân hàng có thể mất nhiều tuần để hoàn tất thủ tục vay, thì với vay tư ngân bạn có thể nhận được tiền giải ngân chỉ trong vài giờ sau khi đăng ký.
- Điều kiện vay dễ đápuwngs: Nhiều hình thức vay tư nhân không yêu cầu chứng minh thu nhập, tài sản đảm bảo giá trị cao hay lịch sử tín dụng hoàn hảo như khi vay ngân hàng. Điều này mở ra cơ hội vay vốn cho những người chưa đáp ứng đủ những điều kiện nói trên đặc biệt là người lao động tự do, sinh viên, hoặc những người mới bắt đầu xây dựng lịch sử tín dụng.
- Tính linh hoạt cao: Tùy vào từng trường hợp mà hai bên có thể thỏa thuận cụ thể về lãi suất, thời gian trả nợ và phương án trả nợ hợp lý, có lợi cho cả hai bên.
3.2. Nhược điểm
- Lãi suất cao: Đây là nhược điểm lớn nhất của vay tư nhân. Do thiếu sự giám sát và cạnh tranh từ hệ thống ngân hàng, lãi suất vay tư nhân thường cao hơn đáng kể, có thể lên đến 50% mỗi năm, thậm chí cao hơn. Điều này có nghĩa là nếu vay thời gian dài, thì số tiền bạn phải trả có thể sẽ tăng gấp đôi so với số tiền vay ban đầu.
- Hạn mức vay thấp: Hạn mức vay tối đa của vay tư nhân thường chỉ giao động quanh mức vài chục triệu đồng, không phù hợp với những nhu cầu sử dụng vốn lớn và dài hạn.
- Nhiều rủi ro tiềm ẩn: Một số tổ chức hoặc cá nhân có thể lợi dụng nhu cầu cấp bách của người vay để đặt ra các điều khoản bất lợi, thu thêm các khoản phí ẩn, hoặc thậm chí là lừa đảo để chiếm đoạt tài sản của người vay
- Phương thức đòi nợ thiếu chuẩn mực: Người cho vay có thể sử dụng các biện pháp đòi nợ không chính đáng như liên tục gọi điện làm phiền, đăng bài đòi nợ lên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến cuộc sống và danh dự của người vay.
4. So sánh vay tư nhân và vay ngân hàng
Tiêu chí so sánh | Vay tư nhân | Vay ngân hàng |
Lãi suất | Trung bình 20-55%/năm | Từ 6-15%/năm |
Thời gian xử lý | Trong ngày | Vài ngày đến vài tuần |
Thủ tục | Đơn giản | Phức tạp, nhiều bước thẩm định |
Hạn mức vay | Trung bình vài chục triệu đồng | Không giới hạn |
Thời hạn vay | Thường tối đa 24 tháng | Lên đến 30 năm |
Độ an toàn | Nhiều rủi ro tiềm ẩn | Ít rủi ro hơn |
5. Có nên vay tư nhân không?
Việc có nên vay tư nhân hay không phụ thuộc vào nhu cầu, năng lực tài chính và hoàn cảnh của mỗi cá nhân.
Những trường hợp có thể vay tư nhân:
- Các tình huống cần sử dụng tiền khẩn cấp và không thể đợi ngân hàng làm thủ tục như đóng viện phí, đóng học phí hoặc các cơ hội đầu tư, kinh doanh ngắn hạn.
- Khi không đủ điều kiện vay ngân hàng, nhưng vẫn có nguồn thu nhập ổn định và đảm bảo khả năng trả nợ.
Những trường hợp nên tránh vay tư nhân:
- Không có thu nhập ổn định.
- Vay để trả các khoản vay khác hoặc để đầu tư vào các kênh có rủi ro cao.
- Vay để thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng xa xỉ không cần thiết.
6. Những điều cần lưu ý để đảm bảo an toàn khi vay tư nhân
Dưới đây là một số điều mà bạn nên lưu ý để có thể tránh được những rủi ro không đáng có và bảo vệ quyền lợi của bản thân khi vay tư thân:
- Tìm hiểu kỹ về người cho vay hoặc tổ chức cho vay: Tuyệt đối không nên vay từ những nguồn không rõ ràng, không có địa chỉ cố định, hoặc yêu cầu các điều kiện bất thường như đưa trước tiền phí, giữ giấy tờ tùy thân, hoặc đòi bạn cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm một cách vô lý.
- Yêu cầu hợp đồng rõ ràng và chi tiết: Hãy yêu cầu bên cho vay cung cấp hợp đồng vay vốn minh bạch và đọc kỹ mọi điều khoản trong hợp đồng trước khi ký. Đặc biệt chú ý đến các điều khoản về chi phí, quyền và nghĩa vụ của hai bên cũng như cách thức giải quyết tranh chấp. Nếu có điều khoản nào chưa hiểu hãy yêu cầu người vay giải thích rõ ràng để tránh tranh cãi về sau.
- Bảo mật thông tin cá nhân: Chỉ cung cấp những thông tin cần thiết cho việc vay và tuyệt đối không đưa các giấy tờ gốc quan trọng như chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất làm tài sản thế chấp nếu không thực sự cần thiết và được quy định rõ ràng trong hợp đồng.
- Bảo quản tài liệu liên quan đến khoản vay: Giữ đầy đủ chứng từ và bằng chứng về giao dịch vay bao gồm hợp đồng, biên lai nhận tiền, lịch sử chuyển khoản, và mọi trao đổi bằng văn bản với người cho vay. Những tài liệu này sẽ là bằng chứng quan trọng để bảo vệ quyền lợi của bạn trong trường hợp có tranh chấp xảy ra.
- Lập kế hoạch trả nợ cụ thể và thực tế: Hãy tính toán kỹ khả năng tài chính của mình, dự phòng cho những tình huống khó khăn có thể xảy ra, và luôn cố gắng trả nợ đúng hạn để tránh lãi phạt và các hậu quả khác. Nếu có khó khăn trong việc trả nợ, hãy chủ động liên hệ với người cho vay để thỏa thuận về phương án xử lý thay vì trốn tránh
Tóm lại, vay tư nhân vẫn là một công cụ tài chính hữu ích nếu bạn biết sử dụng nó một cách hợp lý. Hi vọng sau khi đọc xong bài viết này của Alphaloan, bạn đọc đã hiểu rõ vay tư nhân là gì cũng như những điểm mạnh và điểm yếu của hình thức vay vốn này để có thể tự mình đưa ra những quyết định tài chính sáng suốt và phù hợp với nhu cầu của bản thân trong tương lai.